In een tijd waarin de roep om duurzame en rechtvaardige ontwikkeling steeds luider klinkt, blijft een belangrijke bouwsteen vaak onderbelicht: nabijheid. Nabijheid tot essentiële voorzieningen, werk en natuur is van groot belang voor het dagelijks leven van mensen – zeker voor wie geen auto bezit of in perifere gebieden woont. Toch speelt nabijheid in de huidige praktijk zelden een structurele rol in beleidskeuzes over woningbouw, mobiliteit of voorzieningen.
Het gevolg: zorg, onderwijs, winkels en werklocaties schuiven steeds verder uit elkaar, met een groeiende afhankelijkheid van de auto en toenemende ongelijkheid tot gevolg. Tegelijkertijd worden natuurgebieden nauwelijks meegenomen in bereikbaarheidsbeleid, waardoor ze onbedoeld ontoegankelijk worden voor grote groepen mensen.
De woningbouwopgave biedt een unieke kans om het tij te keren. Door slim te verdichten, voorzieningen centraal te stellen en ruimte te maken via doordacht parkeerbeleid, kunnen we de waarde van nabijheid opnieuw verankeren in ruimtelijk beleid. Dat vraagt om een fundamentele heroriëntatie op hoe beslissingen tot stand komen, en wie daarin nu vaak buiten beeld blijft.
Nabijheid is voor ons een tegenbeweging: een antwoord op de schaalvergroting die wonen, werken en voorzieningen steeds verder uit elkaar trekt. In deze notitie laten we zien waarom nabijheid zo belangrijk is voor mens en klimaat en wat er nodig is om het een volwaardige plek te geven in beleid en praktijk.
