Klimaatopgave voor mobiliteit

Mobiliteit is nu nog sterk afhankelijk van fiossiele brandstoffen. Dat zal in 3 decennia enorm moeten veranderen. Hier gaat het om elektrisch rijden, om mobiliteit de juiste prijs geven, en om het reduceren van voertuigkilometers. En ook om een goed ontwerp van een klimaatstrategie voor mobiliteit.

Notitie overzicht

Wat kunnen we leren van het buitenland? In de nieuwe notitie ‘Leren van het buitenland’; beschrijven zeven studenten van het Laboratorium Verantwoorden Mobiliteit hun mobiliteitservaringen in zeven landen en steden waar zij stage liepen. De focus in hun verslagen ligt op het zoeken naar aanpakken, werkwijzen en organisatievormen die in de respectieve landen anders zijn geregeld dan in ons land. Een analyse van deze verslagen levert acht ‘producten’ op die mogelijk interessant zijn om verder te bestuderen in het licht van Nederlandse toepassing.
Als jonge, milieubewuste toekomstig autobezitter willen we graag een écht duurzame auto kunnen kopen. Het huidige aanbod schiet daarin echter ernstig tekort. Dat kan en moet veel beter. In deze notitie bespreken we een zestal punten waarop we denken dat er flinke verbeteringen mogelijk en nodig zijn: aerodynamica, gewicht en omvang, over-motorisering, integratie en efficiëntie, batterijsamenstelling en repareerbaarheid en recycling. Hieruit volgen een aantal aanbevelingen voor consumenten, overheden en autofabrikanten, opdat we in de toekomst allemaal een meer verantwoorde keuze kunnen maken.
Je kunt in ons land nog nauwelijks aan de mobiliteitstransitie werken. Er liggen wel veel rapporten en concepten, en veel professionals praten al een aantal jaren over smart hubs, Mobility as a service, rechtvaardiger transportprijzen en mulitmodale mobiliteitssystemen maar per saldo gebeurt er in de uitviering niet veel. Deze notitie beschrijft hoe dat komt. Maar belangrijker: in deze notitie valt te lezen hoe versnelling van de mobiliteitstransitie te realiseren valt.
De zwaarste weg-, spoor- en watervoertuigen zijn in ons land goed voor 13,6 Mton CO2-uitstoot op een totale uitstoot van 29,6 Mton (2022). Dat is meer dan 40%. De verduurzaming van voertuigen in deze sector blijft achter. Een studie van het Laboratorium Duurzame Mobiliteit inventariseert de belemmeringen voor verduurzaming in zes zware transportsectoren. En biedt ook oplossingen, met name in de regelgeving en samenwerking.
De VVD isoleert zich in het (duurzame) mobiliteitsdebat en bereikbaarheid van voorzieningen en diensten wordt een kernthema. Dit en meer blijkt uit een analyse van de verkiezingsprogramma’s van de belangrijkste politieke partijen door het Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit.
Fietsen is populairder, wordt steeds populairder maar is nog niet een kern in onze mobiliteit. Wij vinden dat de fiets in al zijn verschijningvormen de motor van het toekomstige klimaat neutrale mobiliteitssysteem moet worden voor de kortere afstanden. Dan moet er nog veel gebeuren, vooral daar waar het fietsen achterblijft. Dat vraagt investering, aanmoediging, maar ook op plekken ontmoediging van niet- noodzakelijk autogebruik. De aandacht en de strategie voor dit alles staat centraal in deze notitie.

Lees verder: Bijdragen Hans Jeekel

Om te beginnen is hier het slothoofdstuk van mijn boek Inclusive Transport (20190 te vinden. In dat hoofdstuk geef ik aan hoe het mobiliteitsbeleid zich zou moeten ontwikkelen in het licht van de grote klimaatopgave. Ik koos daarbij nadrukkelijk voor een maatschappelijk perspectief. Vervolgens zijn er twee relatief recente colleges opgenomen. In het eerste college, voor Twentse studenten belicht ik congestie als een volstrekt onzinprobleem. In het tweede gehouden voor medewerkers van het ministerie van I&W ga ik in op de rol van hypes bij het realiseren van de klimaatopgave voor mobiliteit. Voor een Amerikaans- Nederlands seminar in 2018 in Washington DC kreeg ik de gelegenheid een keynote uit te spreken over Mobility as a Service. En op een congres van PTV (grote consultant voor transportmodellen) in Londen in 2013 mocht ik aangeven hoe een voldragen beleid inzake duurzame mobiliteit er uit hoort te zien. En tot slot is er een recent paper waarin ik samen met Floor Alkemade en Elena Mas Tur kijk naar effectief beleid voor duurzame mobiliteit in de periode na COVID-19.